Podsumowanie XVIII Ogólnopolskiego Konkursu „Arsenał Pamięci” odbyło się w dniach 6-7-8 czerwca 2019 roku w Łodzi
(i nie tylko w Łodzi)…
Pierwszy dzień uroczystego podsumowania Arsenału Pamięci to spotkanie w łódzkim XXIX Liceum Ogólnokształcącym im. Hm. Janka Bytnara „Rudego”. Już od godziny 14-ej stopniowo przybywały do „Bytnarówki” poszczególne grupki Laureatów i ich Opiekunów z 28 szkół w 5 województwach: dolnośląskim, kujawsko-pomorskim, podkarpackim, wielkopolskim i łódzkim. Spośród 136 Laureatów nie przybyły jedynie jedna osoba z Łochowa i dwie z Brzozowa.
Na przybywających oczekiwał jak zawsze słodki poczęstunek z tradycyjnymi już pączkami. Pogoda wyjątkowo letnia sprawiła że głównie chłodne napoje cieszyły się wielkim wzięciem.
Gościem Specjalnym czwartkowego spotkania była Druhna podporucznik harcmistrzyni Gryzelda Studzińska, wiceprezes Okręgu Łódzkiego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej. Jako 15 letnia dziewczyna pełniła służbę sanitarną i łącznikową na Starym Mieście podczas Powstania Warszawskiego. Jej okruchy wspomnień z okresu niemieckiej okupacji i Powstania były treścią poruszającej gawędy ukazującej traumę jaka była udziałem dziecka i dorastającej dziewczyny. Energia Druhny Gryzeldy, swada i piękna polszczyzna zaimponowały wszystkim.
Drugi punkt programu to wręczenie nagród „regulaminowych”. W tym roku wszystkim Laureatom zostały wręczone dyplomy oraz nagrody – wznowione wydanie książki Barbary Wachowicz „Malwy na Lewadach”, ufundowana przez Oddział Łódzki IPN gra edukacyjna „Twórcy Niepodległości” oraz dwa zestawy pocztówek dawnej Łodzi „Imperium Poznańskiego” i „Stare Miasto”. Podziękowaniem za opiekę merytoryczną dla Opiekunów była wspomniana gra edukacyjna oraz ofiarowana przez Księdza Prałata Stanisława Banacha z Głowna jego najnowsza książka-album poświęcona kapliczkom i krzyżom przydrożnym Głowna i okolic.
Na koniec przedstawiony został plan dnia na piątek, po czym pilotki – uczennice „Bytnarówki” odprowadziły Gości do miejsc zakwaterowania (PTSM ul. Legionów i Zamenhofa).
Drugi dzień arsenałowego spotkania – piątek – wypełniła wycieczka „z historią w tle”. Już o 8-ej rano autokary przewiozły Laureatów i Opiekunów do Rogowa. Specjalny skład kolejki wąskotorowej powiózł wszystkich do Jeżowa. Gdy ciuchcia zatrzymała się na stacji Jeżów skład opanowany został przez grupę napastników. To pracownicy Oddziału Łódzkiego IPN przygotowali inscenizację przeprowadzonej w listopadzie 1906 r. akcji Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej na stacji w Rogowie. W II Rzeczypospolitej osoba dowódcy akcji – Józefa Montwiłła-Mireckiego, trafiła do panteonu bohaterów, a w Łodzi jedno z nowoczesnych osiedli na Polesiu nazwano jego imieniem. Do tej postaci odwoływali się także przedwojenni harcerze, wśród nich bohaterowie akcji pod Arsenałem.
Po zakończeniu Akcji wszystkich czekało ognisko z kiełbaskami na drugie śniadanie. Potem powrót ciuchcią do Rogowa, zwiedzanie słynnego Arboretum i Alpinarium. Następnie autokary dotarły do Łowicza. Przewodnik oprowadził po pięknej Bazylice Prymasowskiej, po czym uczestników wycieczki podjęła obiadem Szkoła Podstawowa nr 1 Łowiczu. Posileni udaliśmy się na ulicę Kurkową. Tutaj z Laureatami i Opiekunami spotkał się Burmistrz Łowicza Pan Jan Krzysztof Kaliński. Opowiedział o więzieniu które tutaj się znajdowało zarówno podczas wojny jak i po wyzwoleniu Łowicza. Od stycznia 1945 było to więzienie sowieckiej NKWD i polskiego Urzędu Bezpieczeństwa. Więzieni tu byli żołnierze Armii Krajowej i inni więźniowie polityczni. Wśród osadzonych znalazł się harcerz Szarych Szeregów Zbyszek Feret ps. „Cyfra”. Koledzy z Szarych Szeregów postanowili go uwolnić i oto 8 marca 1945 roku 11-tu harcerzy pod dowództwem hm. Jana Kopałki ps. „Antek” przeprowadziło udaną akcję uwolnienia „Cyfry” i około 80-ciu innych więźniów politycznych bez jednego choćby strzału i bez żadnych ofiar. Jednym z uczestników tej Akcji nazwanej „Małym Arsenałem” był wieloletni Przyjaciel i Dobrodziej „Arsenału Pamięci”, ksiądz prałat harcmistrz Stefan Wysocki.
Po powrocie do Łodzi obowiązkowym punktem wieczornego programu stał się spacer po Piotrkowskiej oraz „Manufakturze”.
Trzeci arsenałowy dzień to uroczyste spotkanie pokoleń w Sali Lustrzanej Muzeum Miasta Łodzi. Towarzyszyły spotkaniu Sztandary: Oddziału Łódzkiego Stowarzyszenia Szarych Szeregów, Związku Młodocianych Więźniów Politycznych Okresu Stalinowskiego „Jaworzniacy” oraz „Bytnarówki” czyli XXIX Liceum Ogólnokształcącego im. hm. Janka Bytnara „Rudego”.
Uroczystość rozpoczęła się odśpiewaniem Hymnu Państwowego.
Spotkanie prowadził jak zawsze kreator „Arsenału Pamięci i jego główny organizator, harcmistrz Krzysztof Jakubiec. W krótkich słowach skreślił historię, zasięg i dorobek 18-tu lat konkursu.
Przedstawieni zostali Honorowi Goście: ppor. hm Gryzelda
Studzińska ps. „Zela”, bohaterka czwartkowego spotkania w „Bytnarówce”; Druhny
Barbara Koprowska i Danuta Kempfi – harcerki Niezłomne, więźniarki Fordonu za
pracę harcerską po 1949 roku, Jan Małolepszy – ostatni żyjący w Łodzi
„Jaworzniak”, Jerzy Smyczek – Prezes Związku Inwalidów Wojennych i Osób
Represjonowanych, harcerscy Seniorzy.
Prowadzący powitał przybyłych Przyjaciół i Sojuszników Arsenału Pamięci. Byli wśród nich:
dr Dariusz Rogut – Prezes Oddziału Łódzkiego Instytutu Pamięci Narodowej;
Ksiądz Prałat Stanisław Banach – proboszcz Parafii p.w. Św. Jakuba Apostoła w Głownie;
Danuta Hanna Jakubowska – kierująca Programem Społecznym „Mistrz Mowy Polskiej”, wieloletnia przyjaciółka i współpracownik Barbary Wachowicz;
Anna Pilarska – wieloletni kustosz Muzeum Miasta Łodzi, dzięki której Arsenał zagościł w Muzeum;
Hm. Natalia Patorska-Grzelewska – Komendantka Chorągwi Łódzkiej ZHP;
Komisja Historyczna Chorągwi Łódzkiej ZHP w osobach hm Bolesława Majewskiego, hm Danuty Kierczuk, hm Jerzego Pajewskiego;
Harcerskie Kręgi Seniorów z Kierownikiem Referatu Seniorów i Starszyzny hm Krzysztofem Sobańskim;
Stowarzyszenie Instruktorów Hufca ZHP Łódź-Górna „KRĄG” ;
Rada Fundacji Arsenał Pamięci;
Recenzenci prac konkursowych;
Krystyna Gałązka – była dyrektorka XXIX LO w Łodzi która patronowała narodzinom „Arsenału” oraz Jolanta Woźniakowska – obecnie miłościwie panująca dyrektorka „Bytnarówki”.
Dla członków Stowarzyszenia Szarych Szeregów Arsenał Pamięci jest wydarzeniem szczególnym i z nim pragną wiązać ważne dla siebie chwile. W tym roku trzy osoby otrzymały z rąk Prezesa Oddziału legitymacje członkowskie Stowarzyszenia: Jan Małolepszy, Jerzy Smyczek i Mariola Turczak-Kaczorowska.
Druh Jakubiec przedstawił Gościom krótką relację z wczorajszej wycieczki i zaapelował o wpisy na Kartach do Kroniki Arsenału Pamięci.
Druhna hm Wiesława Szczawińska, jedna z recenzentek prac konkursowych, Prezes „KRĘGU” wsparła prowadzącego w prezentacji dorobku tegorocznego Konkursu. Cytowano wiele ciekawych prac.
23 tegorocznych Laureatów uhonorowano wyróżnieniami PRIMUS INTER PARES za prace o szczególnym zaangażowaniu Autora. Wyróżnienia otrzymali: Katarzyna Wojtowicz i Olga Wojtowicz z Orzechówki, Magdalena Chodyń z Chocianowa, Katarzyna Steliga, Julia Dąbrowska, Zuzanna Kania, Monika Bysiewicz i Weronika Niemiec z Krosna, Miłosz Kuźnicki z Czech, Michalina Kmonk, Milena Dziepak i Krzysztof Marszałek z Krościenka Wyżnego, Zofia Maćkowiak i Agata Kasperkowiak z Mosiny, Jakub Pawlik ze Skierniewic, Weronika Hejduk z Tomaszowa Maz., Izabela Leśniak z Brzozowa, Natalia Czulińska i Jakub Mieczkowski z Lubonia, Daria Semenowicz i Weronika Semenowicz z Beska, Szymon Jakubowski ze Zręcina, Martyna Jakieła z Kobylan.
W czasie gali zostało również wręczonych 5 nagród specjalnych ufundowanych przez rodziny dwóch nieżyjących już łódzkich bohaterów – żołnierzy AK: płk. hm. Zbigniewa Jaśniewicza (Szare Szeregi w Łodzi) i Andrzeja Jakubca „Rymwida” (żołnierz Kolegium „A” – Oddziału Specjalnego Kedywu AK Warszawa Stare Miasto).
Nagrodę Specjalną im. „Rymwida” otrzymali: Oliwia Głowińska z I LO w Krośnie oraz Wojciech Konwiński ze Szkoły Podstawowej nr 5 w Luboniu.
Najrodę Specjalną im. Zbigniewa Jaśniewicza otrzymali: Kamil Glazer z Orzechówki, Jan Szadkowski z I LO w Łodzi oraz Weronika Rozwandowicz z XXVI LO w Łodzi. Szczególnie serdecznie przywitano Bohaterkę wspaniałej pracy Weroniki – 90-letnią Panią Jadwigę Ogrodowską.
Krzysztof Jakubiec poprosił o przyjęcie tytułu „Przyjaciela Arsenału Pamięci”: Pana Dariusza Roguta, Panią Annę Pilarską, Księdza Stanisława Banacha oraz Pana Leszka Abrahamowicza.
Niezwykle ciepłe i serdeczne słowa skierował do Laureatów Dyrektor Łódzkiego Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Pan dr Dariusz Rogut. Zapewnił o kontynuowaniu wspólnego arsenałowego dzieła.
Radość z obecności wśród wspaniałej młodzieży wyraził także pan Jerzy Smyczek.
Uroczystość zakończyło tradycyjnie już zdanie Druha Krzysztofa:
XIX ARSENAŁ PAMIĘCI OGŁASZAM ZA OTWARTY !